ТОВЧ ТАЙЛБАР
"УРТЫН ХЭМЖҮҮР ШАЛГАХ ТӨХӨӨРӨМЖ"-ийг шалгалт тохируулгын баталгаажуулалтын лабораторид суурилуулан MNS OIIVL. R 35:2015 стандартад заасан ерөнхий зориулалтын хуваарьт уртын хэмжүүр тухайлбал бүх төрлийн материалаар хийсэн туузан метр, сүмбэн метр, төмөр шугам зэргийг 0,001 мм нарийвчлалтай шалгаж баталгаажуулах зориулалттай. Хэмжлийн зарчим нь ажпын эталон туузан метр ба шалгагдаж буй хэмжүүрийг хэвтээ байрлалд зэрэгцүүлэн стандартад заасан хүчээр татан, хос рейлс дээгүүр гүйх тэргэнцэр дээр суурилуулсан микроскоп, микрометрийн тусламжтай хэмжүүрийн алдааг харьцуулах жиших аргаар тогтооно. Гүйгч тэргэнцэр, микрометрийн хөдөлгөөнийг гараар удирдах ба маш бага зөрүүг 0,001 мм нарийвчлалтай тогтооно. Ижил төсөөтэй хэмжих төхөөрөмжөөс ялгаатай давуу талууд нь: шалгагдаж буй хэмжүүрииг ширээнд бэхэлсэн хөдөлгөөнт ролик дээгүүр байрлуулж татсанаар гадаргуугийн үрэлтийн хүчийг багасгасан. Эталон ба уртын хэмжүүрийн зураас хоорондын зөрүүг тодорхойлох микрометрийн шилжилт нь гүйгч тэргэнцэрийн хөдөлгөөнөөс үл хамаарах байдлыг хангасан. Гэрэлтүүлэг бүхий 7 инч CCD камерын дэлгэц нь томруулагчийн үүрэг гүйцэтгэхээс гадна хэмжүүрийн зураасын өргөн, хоорондын зэрэгцээ байдал нь MNS OIML R:35-2015 стандартад нийцсэн эсэхийг тогтоох, зураг дүрсээр баталгаажуулах, мөн өөр дээрээ харилцан перпендикуляр Х,Ү тэнхлэгтэй учир хэмжлийн үед хэмжүүрийн ирмэг, хэмжих хязгаарын аль ч цэг дээр микроскопын X хэвтээ тэнхлэгтэй параллель, босоо Ү тэнхлэгтэй перпендикуляр байхаар тохируулан хянах боломж бүрдүүлснээр зайн хэмжлийн үед үүсэх тэгш шулуун байдал, паралаксын алдааг бууруулах давуу талтай болсон. Татах ачааны механизм нь 2 кг ба 5 кг масстай туухайг дүүжлэх ган тууз, чиглүүлэгч дугуй ролик, тулгуур хөл зэргийн тусламжтай эталон ба шалгагдаж буй хэмжүүрийг зэрэг татах зориулалттай болно. Сүмбэн метрийг шалгах үед эталон туузан метрийн хуваарийг нэг хавтгайд байрлуулах зорилгоор тэг бэхлэгчийг өргөх/буулгах тохируулгатай хийсэн тул уртын хэмжпийн үед АВВЕ-ийн алдаа үүсэхээс сэргийлсэн. Төхөөрөмжийг байрлуулах ширээний уртаас хамааран 10 м хүртэлх зайн дурын цэгт, хэдэн ч удаа хэмжих боломжтой.
1. Уртын хэмжүүр шалгах төхөөрөмжийн ялгаа нь эталон туузан метр (1) болон шалгагдаж буй уртын хэмжүүрийг (2) хоорондоо 10 см зайтай параллель 10 м хүртэл урттай хос рейлсийн (3) дундуур төхөөрөмжийн ширээнд бэхэлсэн роликууд (4) дээр зэрэгцүүлэн тавьж, хэмжүүрийн эхлэл хэсгийг тэг бэхлэгчид (5) хөдөлгөөнгүй бэхлэн стандартад заасан хүчийг үүсгэх үүрэгтэй туухай (6), тулгуур хөл (7), 50 см урттай хос чиглүүлэгчээс (8) тогтох татах механизм (13) ашиглан татах ба, хос рейлсийн дээгүүр гараар удирдан чөлөөтэй гүйх 8 ш холхивч бүхий тэргэнцэр (9) дээр байрлуулсан гэрэлтүүлэг бүхий CCD камерын (10) утсан торны босоо тэнхлэгтэй эталон хэмжүүр ба шалгагдаж буй хэмжүүрийн зураасыг давхцуулан гүйгч тэргэнцрийг түгжигчээр (12) түгжин хэмжүүрийн зураасны зөрүү буюу хэмжлийн алдааг дижитал микрометрийн толгойн (11) заалтаар тодорхойлохоор хийцийг зохиомжилсон.
2. Төхөөрөмжийн томьёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь ролик (4) нь 1 см голчтой, 8 см урттай цилиндр хэлбэртэй голчийн дундуур гаргасан төмөр утасны тусламжтай П хэлбэртэй хатуу биетийн дунд чөлөөтэй эргэнэ.
3. Төхөөрөмжийн томьёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь тэг бэхлэгч (5) нь өргөх/буулгах тохируулгатай байна.
4. Төхөөрөмжийн томьёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь хос рейлсийн тэгш шулуун байдлаас хазайх хазайлтыг нөхөхийн тулд гүйгч тэргэнцрийн (9) аль нэг талын доод талын 2 хос холхивчид микро пүрш хийнэ.
5. Төхөөрөмжийн томьёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь CCD камерын (10) давших ба буцах хөдөлгөөнийг тэргэнцрийн хавтан дээрх бичил зам, түүнтэй хос пүршээр холбосон 25 мм хэмжих хязгаартай, 0.001 мм нарийвчлалтай микрометрийн толгойг (11) түлхэх замаар хийнэ.
6. Төхөөрөмжийн томьёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь гүйгч тэргэнцрийг түгжигчээр (12) хөдөлгөөнгүй болгох учир CCD камерын утсан торны шилжилт хэмжүүрийн зураасны байрлалаас үл хамаарна.
7. Төхөөрөмжийн томьёоллын 6 дугаарын ялгаа нь 7 инч CCD камерын (10) дэлгэцийн харилцан перпендикуляр утсан тортой эталон туузан метрийн (1) зураасыг давхцуулан, шалгагдаж буй хэмжүүрийн (2) эталоны зураасаас зөрөх зөрүүг дижитал микрометрийн толгойн (11) тоон заалтаар тодорхойлно.
8. Төхөөрөмжийн томьёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь татах механизм (13) нь уртын хэмжүүрийг 50 см урттай хос чиглүүлэгчийн (8) тусламжтай 2 эсвэл 5 кг масстай туухайг (6) тулгуур хөл (7) дээгүүр тохон дүүжлэх зориулалтай.