ТОВЧ ТАЙЛБАР

Тус шинэ бүтээл нь хөрсний төлөв байдлыг тодорхойлох арга, ялангуяа хөрсөнд явагдаж байгаа биологийн процессийн эрчмийг тодорхойлоход оршино. Хөрсний үеэс дээж авч шинжлэн хөрсөнд явагдаж байгаа биологийн процессийн эрчмийг тодорхойлохдоо хөрсний сонгосон талбайгаас хөрсний дээжийг авах шат, хөрсний дээжийг цэвэрлэн нухаж жижиглэн дээж бэлтгэх шат, уг бэлтгэсэн дээжийг шинжлэн хөрсний ерөнхий үзүүлэлтийг тодорхойлох шат, хөрсөнд агуулагдах ферментүүдийн идэвхийг тодорхойлох шат, хөрсний ялзмагийг тодорхойлох шат, тодорхойлсон хөрсний ерөнхий үзүүлэлт, ферментүүдийн идэвхи, ялзмагийн үр дүнг ашиглан хөрсний төлөв байдалд үнэлгээ өгөх шатнаас бүрэлдэнэ. Хөрсний төлөв байдалд үнэлгээ өгөхдөө эрүүл хөрсний ерөнхий үзүүлэлт, ферментүүдийн идэвхи, ялзмагийг тодорхойлсон үр дүнг, антропоген нөлөөлөлд орсон хөрснийхтэй харьцуулж 3-10 шатлалтайгаар үнэлнэ.

ТОМЪЁОЛОЛ

1. Хөрсний үеэс дээж авч шинжлэн хөрсөнд явагдаж байгаа биологийн процессийн эрчмийг тодорхойлох аргын ялгаа нь хөрсний сонгосон талбайгаас хөрсний дээжийг авах, хөрсний дээжийг цэвэрлэн нухаж жижиглэн дээж бэлтгэх, уг бэлтгэсэн дээжийг шинжлэн хөрсний ерөнхий үзүүлэлтийг тодорхойлох, хөрсөнд агуулагдах ферментүүдийн идэвхийг тодорхойлох, хөрсний ялзмагийг тодорхойлох,  хөрсний төлөв байдалд үнэлгээ өгөх үе шатаас бүрдэнэ.

2. Аргын томъёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь хөрсний ерөнхий үзүүлэлтийг тодорхойлох арга нь титрлэгдэх хүчиллэг, хандлагдах уураг, хөдөлгөөнт фосфорыг тодорхойлох аргаас бүрдэнэ.

3. Аргын томъёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь хөрсөнд агуулагдах ферментүүдийн идэвхийг тодорхойлох арга нь ферментүүд тухайлбал протеаза, уреаза, шүлтлэг ба хүчиллэг фосфатаза, каталаза,пероксидаза, полифенолоксидаза, амилаза, сахараза, целлюлаза тодорхойлох аргаас бүрдэнэ.

4. Аргын томъёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь  хөрсний сонгосон талбайн 0-7 см, 7-15 см, 15-25 см болон 25 см-ийн гүнээс дээж авч -10⁰С хэмээс доош хэмд хадгална.

5. Аргын томъёоллын 1 дүгээрийн ялгаа нь хөрсний төлөв байдалд үнэлгээ өгөхдөө эрүүл хөрсний ерөнхий үзүүлэлт, ферментүүдийн идэвхи, ялзмагийг тодорхойлсон үр дүнг, антропоген нөлөөлөлд орсон хөрснийхтэй харьцуулж, антропоген нөлөөлөлд орсон хөрсний шинжилгээний үр дүн нь эрүүл хөрсний шинжилгээний үр дүнгийн зөрүүгээс хамаарч хөрсний доройтлын зэргийг 3-10 шатлалтайгаар тогтооно.